De Islam zet de mens aan tot een voortreffelijke gedragscode. We zien vandaag de dag dat het eenieder lukt om zich sociaal op te stellen tegenover zijn vrienden en collega’s, maar helaas toont men dit niet tegenover diegenen daar het meest recht op hebben, namelijk de ouders.
De Islam is een religie die speciale aandacht schenkt aan de familie en in het bijzonder het gezin. Het is de Islam die aanmoedigt tot het liefhebben en respecteren van de gezinsleden en vooral de ouders. Zij vormen namelijk de basis van het gezin en zijn de opvoeders van de kinderen. De ouders zijn de personen die de gemeenschap maken en onderwijzen. Het eren en respecteren van de ouders is één van de beste daden en tevens één van de meest geliefde bij Allah. De moslim wordt opgedragen om goed te zijn voor de ouders en daarmee is hij Allah gehoorzaam. Dit betekent dat de moslim zijn Heer behaagt door zijn ouders goed te behandelen. Allah zegt namelijk (interpretatie van de betekenis):
“Wees goed voor jullie ouders.”
(Soerat al-Ancaam: 151)
Allah heeft de moslims dus bevolen om goed te zijn voor de ouders. Daarnaast heeft de Profeet (vrede zij met hem) ons geleerd dat de beste daad na het geloven in Allah en de Boodschapper (vrede zij met hem) het eren van de ouders is.
Ibn cAbbaas heeft gezegd: “De Profeet (vrede zij met hem) werd gevraagd welke daden de beste waren. Hij (vrede zij met hem) antwoordde: “Het geloven in Allah en Zijn Boodschapper en daarna het eren van de ouders.”
(al-Boekhaari en Moeslim)
Het moet dus duidelijk zijn dat de ouders een hoge positie genieten en daarom dienen zij dus op de beste wijze behandeld te worden. Het is dan ook verwerpelijk om enige vorm van irritatie te tonen tegenover de ouders wanneer zij lastig beginnen te worden. Allah zegt (interpretatie van de betekenis):
“En jullie Heer heeft bepaald dat jullie niets dan Hem alleen aanbidden, en goedheid betrachten tegenover de ouders. Als één van de twee of beiden de ouderdom bereiken in jouw aanwezigheid, zeg dan nooit ‘oef’ tegen hen en spreek tot hen een vriendelijk woord. En wees zachtmoedig voor beiden, en nederig en liefdevol en zeg: “O mijn Heer, schenk hun Genade, zoals zij mij opvoedden toen ik klein was.”
(Soerat al-Israa’: 23-24)
De reden waarom het van groot belang is dat de ouders goed worden behandeld, is omdat zij een zware last en verantwoordelijkheid dragen voor de kinderen, en in het bijzonder de moeder. De lasten die zij met zich meedraagt zijn zo groot en zwaar. Het is daarom erg belangrijk dat de moslim dankbaarheid, vriendelijkheid, zorgzaamheid en een goed gezelschap is verschuldigdaan zijn moeder. Zij heeft wat dit betreft voorrang op de vader. Zij is degene die haar kind heeft gedragen met de pijn en moeite die daarbij komen kijken, en vervolgens brengt zij het kind ter wereld en zoogt ze hem. Al deze zaken vinden wij terug in de Koran.
Allah zegt (interpretatie van de betekenis):
“En Wij bevolen de mens (goedheid)jegens zijn ouders. Zijn moeder droeg hem in zwakheid op zwakheid, en het zogen van hem duurde twee jaren. Wees daarom Mij dankbaar en jouw ouders. Tot Mij is de terugkeer.”
(Soerat al-Loeqmaan: 14)
In de biografie van de Profeet (vrede zij met hem) lezen wij hoe hij ons leert welke belangrijke positie de moeder inneemt.
Eens kwam er een man naar de Profeet (vrede zij met hem)en vroeg: “O Boodschapper van Allah! Wie heeft het meeste recht op mijn goede gezelschap?” Hij (vrede zij met hem)antwoordde: “Je moeder!” De man vroeg: “En daarna?” Hij antwoordde: “Je moeder!” De man vroeg: “En daarna?” Hij antwoordde: “Je moeder!” De man vroeg: “En daarna?” Hij antwoordde: “Je vader!”
(al-Boekhaari en Moeslim)
Hieruit valt dus op te maken dat de moeder driemaal zoveel recht heeft op de vriendelijkheid van haar kind en diens goede gezelschap, dan de vader.
Een goede behandeling van de ouders kan men bewerkstelligen door verschillende dingen te doen. In eerste instantie kan dit door de ouders te gehoorzamen in het goede, hen te respecteren en zich nederig op te stellen tegenover hen. Verder kan men zijn ouders vriendelijk behandelen en hen financieel steunen. Men kan ze ook regelmatig opzoeken en een goed woord tegen ze spreken. Daarnaast kan men ook de familiebanden van zijn ouders onderhouden, hun vrienden eren en smeekbeden verrichten voor hen. Het is dus van groot belang dat de moslim zijn ouders ten dienste staat, vooral wanneer zij de ouderdom bereiken en afhankelijk zijn van de hulp die zij krijgen van hun kinderen. Hun kinderen die zij hun hele leven lang liefdevol hebben grootgebracht en verzorgd.
Het is dus duidelijk hoe belangrijk ouders zijn en welke rechten hen toekomen. Wanneer de moslim deze zaken naleeft, zalhij merken dat zijn leven gezegend wordt. Het brengt ook liefde en vriendschap met zich mee en zorgt ervoor dat het gezin wordt vervuld met genegenheid. Dit wat betreft het wereldse. En in het Hiernamaals is het gehoorzamen van de ouders een reden om het Paradijs te betreden.
Aboe Hoerayrah zegt dat de Profeet (vrede zij met hem) heeft gezegd: “Hij is gedoemd, hij is gedoemd, hij is gedoemd.” Er werd gezegd: “Wie, O Boodschapper van Allah?” Hij zei: “De persoon wiens ouders of een van hen de ouderdom bereikt in zijn aanwezigheid maar niet het Paradijs betreedt (door goed voor ze te zorgen).”
(al-Boekhaari en Moeslim)
Als laatst is het eren van de ouders een reden dat ook jouw kinderen jou zullen eren. Want wie goed doet, goed ontmoet. Allah zegt (interpretatie van de betekenis):
“Er is voor het verrichten van het goede geen andere beloning dan het goede.”
(Soerat ar Rahmaan 55:60)
Wij vragen Allah om onze ouders genadig te zijn en ons samen te brengen in het Paradijs.
Profijtvolle Daden
Er zijn vele manieren waarop een moslim zijn eer en respect voor zijn ouders kan voortzetten, zelfs na hun dood. Hij kan bidden tot God om hen genadig te wezen; hij kan enige schulden die zij hadden tegenover de mensen voor hen afbetalen of schulden die zij God verschuldigd zijn zoals het vasten of het verrichten van de bedevaart (Hadj); hij kan ook liefdadigheid geven in hun naam. Maar ook het onderhouden van familiebanden en relaties met vrienden van de ouders is een middel om onze liefde en respect voor onze ouders voort te zetten na hun dood. De Islam legt uit welke handelingen een persoon na zijn dood van baat kunnen zijn. De profeet Mohammad (Allah’s vrede en zegen zij met hem) zei: “Wanneer een persoon sterft, komen al zijn daden tot een einde, behalve drie: doorlopende liefdadigheid, profijtvolle kennis (die hij achtergelaten heeft), of een rechtschapen kind die voor hem bidt.”
Een man van onder metgezellen vroeg: “Is er nog iets over van de goedheid die ik mijn ouders verschuldigd ben na hun dood? Hij (Allah’s vrede en zegen zij met hem) zei: “Ja, vier dingen: Bidt en vraag vergeving voor hen; volbreng hun eden; wees goed tegen hun vrienden en behoudt de banden van verwantschap die afkomstig zijn van hun kant.”
De profeet Mohammad (Allah’s vrede en zegen zij met hem) vertelde ons ook over een man die naar een hele hoge rang werd verheven in het Paradijs. De man was verbaasd en vroeg hoe hij zo’n nobele positie heeft kunnen bereiken. Er werd hem verteld: “Vanwege de smeekbede van jouw zoon voor jouw vergeving.”
De Sleutels tot het Paradijs
Leven in de 21ste eeuw is hectisch, waardoor we vaak door wereldlijke zorgen worden overweldigd, zozeer zelfs dat we de neiging hebben te vergeten dat zeden en goede manieren een groot deel vormen van deze levenswijze genaamd Islam. Er is ongetwijfeld een goed voorbeeld voor ons in de levens van de eerste moslims. Zij respecteerden hun ouders en hielden van hen door de geboden van God na te leven en wisten dat het Paradijs werkelijk onder de voeten van de moeders lag. Dit waren niet enkel woorden voor onze vrome voorgangers, maar de sleutels tot het Paradijs.
‘Abdoellaah in ‘Oemar, de zoon van de tweede Rechtgeleide Kalief ‘Oemar ibn al-Khattaab, ontmoette onderweg naar Makkah een bedoeïen. Hij groette hem met vrede, liet hem zijn rijdier berijden en gaf hem zijn tulband die hij op zijn hoofd droeg. Een van de metgezellen van ‘Abdoellaah merkte op: “Moge Allah jou leiden, zij zijn slechts bedoeïenen en zijn tevreden met iets simpels.” ‘Abdoellaah antwoordde: “De vader van deze man was een nabije vriend van mijn vader en ik hoorde de boodschapper van God zeggen: “De beste manier voor de zoon om zijn ouder te eren is door in contact te blijven met zijn vaders vrienden.”
De Islam erkent het belang van gezinseenheid en het belang van een goede en liefdevolle relatie tussen ouders en kinderen. Na God, de Schepper, verdienen de ouders gehoorzaamheid (in het goede) en de grootste dankbaarheid.
Team al-Yaqeen (en anderen)