In een recent debat in Engeland kwam de volgende opmerking langs:
“Wij hebben minaretten die €150.000 waard zijn, maar wij betalen de imam maar €15.000 (per jaar). Wij investeren meer in gebouwen dan in mensen. Wij zijn de enige gemeenschap met zo een gebrekkige visie. Niemand is geleid (bekeerd)door een minaret! ”
De problemen hebben met drie dingen te maken:
- fysieke functies en structuren van moskeeën
- de investeringen in onze eigen imams
- en de geldinzamelingen (voor de gemeenschap)
Fysieke structuren van moskeeën
Het is waar dat er deugden zijn in het bouwen en inrichten van moskeeën. Ten eerste is dit een vorm van sadaqah jariya. Allah zegt in een interpretatie van de betekenissen: “De moskeeën van Allah zullen alleen onderhouden worden door degenen die in Allah en de Laatste Dag geloven, en die het gebed onderhoud en zakaat geeft en die niemand vreest behalve Allah. Wellicht zijn zij degenen die tot de recht geleiden zullen horen.”[1]
Verder is het overgeleverd van de profeet (vrede zij met hem) dat hij zei: ‘’Degene die een Moskee bouwt omwille van Allah, voor degene zal Allah de Verhevene een huis bouwen in het Paradijs.’’[2]
Het faciliteren van het bouwen van moskeeën is een waardevolle inspanning en er is hier geen twijfel over. Sommigen zullen zeggen dat niemand is geleid door een minaret. Ik betwist dit, in de letterlijke zin zijn er inderdaad veel mensen geleid. Minaretten dienen als functionele doel als wegwijzer voor zowel moslims als niet-moslims die van ver kunnen herkennen dat er een moskee is. Het is een embleem van de Islamitische aanwezigheid en best sentimenteel biedt het een gevoel van comfort aan moslims om te weten dat een straat of dorp een trotse, sterke gemeenschap van moslims heeft.
In praktische zin is het doel van de minaret om de adhan verder laten horen. De uittorende minaret is een herkenningsteken dat ervoor zorgt dat vreemden een moskee in een gebied kunnen vinden. Hoeveel moslims zijn geleid naar een moskee door een minaret te volgen vanaf de horizon? Ongeacht of zij verblijvenden zijn of reizigers. Hoeveel niet-moslims hebben dit zelfde gedaan? Heel veel. Velen hebben het geluid van de adhan gevolgd die de lucht vult van de minaretten en omhelsden de Islam later in de moskee.
Er komt bij een moskee veel meer kijken dan enkel de minaretten, ondanks dat vragen moskeebesturen naar donaties om de moskeestructuren verder uit te breiden op verschillende wijzen. Dit gaat voorbij de omvang van het artikel, maar de principes zijn hetzelfde. Doneren voor fysieke structuur van een moskee dient niet zo verguisd te worden. Als de geplande uitbreiding of design van een moskee een doel heeft met tastbaar profijt voor de moslimgemeenschap, dan is het niet hetzelfde als oppervlakkig decoratie.
Sjieke designs
Het probleem ligt in het gebruiken van donaties voor sjieke designs die geen doel hebben. De uitbreiding en renovatie van een grote en complex gebouwde moskee met kandelaren, beeld gehouwen pilaren en glanzende trapleuning kost € 10 miljoen, waarvan € 5 miljoen al is ingezameld door gulle donateurs en een andere simpelere moskee die fungeert als een Islamitische middelbare school, Arabische lessen biedt en andere diensten, worstelt met het betalen van een schuld van € 100000.
Als wij kijken naar het voorbeeld van de profeet (vrede zij met hem) en zijn moskee, dan zien wij hoe simpel de structuur was, zo erg dat de sahabah zelfs op aarde baden.
Allah zegt: ‘’O Kinderen van Adam, kleedt jullie goed en mooi voor het gebed (en bij de rondgang van de Ka’ba). En eet en drink (wat jullie maar willen), maar verspil niet door buitensporigheid. Voorzeker, Hij houdt niet van de verkwisters.’’[3]
In een hoofdstuk in zijn Sahih genaamd “Hoofdstuk over het bouwen van moskeeën” vermeld Bukhari: ‘’dat Umar bij de nieuwbouw van de moskee in Medinah verbood de moskee kleuren te geven. Hij zei: Geef de mensen een dak tegen de regen, maar hoed jullie ervoor dat jullie het rood en geel kleuren, waardoor de mensen verleid worden.”
Ibn Abbas zei: “Jullie zullen verfraaien (moskeeën) net zoals de joden en christenen verfraaien (Hun gebedshuizen).”[4]
Ibn Abbas overlevert dat de profeet (vrede zij met hem) zei: “Ik ben niet bevolen om vorstelijke moskeeën te bouwen.”[5]
Voor de functionaliteit van de moskee is er weinig voordeel als de imam binnen de muren slecht uitgerust is voor zijn rol. Geld doneren om een moskee te bouwen is belangrijker geworden dan een imam te betalen of om een moskee te besturen.
Imams
Investeren in het financiële onderhoud van de imam
Met het toenemende wantrouwen naar waar onze geld naar toegaat, zijn wij minder geneigd geld te doneren aan zaken waarvan we de fysieke effecten niet van zien. Wij zien liever een moskee voor onze ogen gebouwd worden met de zekerheid dat onze geld goed uitgegeven is aan stenen en gebedskleden dan ons voorstellen dat onze geld de zakken van een individu vult. Deze mindset komt door een gebrek aan empathie en begrip dat onze imams onze vaders, broers, echtgenoten of zonen kunnen zijn die net als ons de kost moeten verdienen.
Alleen als wij problemen hebben zoals scheiding, de dood van een familielid, financiële problemen, een kind dat is afgeweken dat we met spoed naar de lokale, wijze imam gaan in de hoop dat hij zijn wijsheid gebruikt om het probleem op te lossen.
In het licht van het artikel van een sheikh van vorige week waarin een schandaal werd onthuld van bepaalde predikers die overdreven bedragen vragen voor hun tijd, wil ik meegeven dat er een onderscheid dient te maken tussen iemand die neerstrijkt voor een bepaalde periode om potten goud te krijgen en iemand die dagelijks zwoegt om de gemeenschap te steunen. De lokale imams van onze moskeeën werken dag in en uit voor het geloof en leiden onze ummah waarin hij onze man ter plaatse is voor onze gemeenschap. Voor de meesten is deze bezigheid hun enige bezigheid die ze continueren door studeren, uitgeven aan hun families, reguliere en tijdelijke preken, advies geven aan degenen die verduidelijkingen inzake het geloof zoeken, verzoenen in conflicten en nog veel meer.
Wij hebben gefaald om te realiseren wat voor een waardevolle positie imams hebben in onze leven en gemeenschap. Alleen als wij problemen hebben zoals scheiding, de dood van een familielid, financiële problemen, een kind dat is afgeweken dat we met spoed naar de lokale, wijze imam gaan in de hoop dat hij zijn wijsheid gebruikt om het probleem op te lossen. Als wij niet volhouden en investeren in de voorziening van goede geleerden in onze gemeenschap, zullen er geen goede geleerden ons steunen wanneer wij dit nodig hebben. Het is voor onze eigen best wil om ervoor te zorgen dat onze imams voldoende betaald krijgen, zodat zij hun positie kunnen behouden als een fulltime bezigheid waarin zij hun kennis, tijd, inspanningen en middelen insteken.
Investeren in competente imams
Er is een uiterste gebrek aan visie in de moslimgemeenschap om te investeren in onze geleerden. Wij hebben allemaal gehoord van “Sheikh Google” en het opkomende fenomeen van het zoeken van verduidelijkingen inzake religieuze zaken online. Dit is gevaarlijk en problematisch, aangezien moslims overtuigd zijn van onbetrouwbare bronnen of onderwijzen hunzelf in zaken die aandacht vergen qua context, specifieke juridische benaderingen of genuanceerde discussies.
Hoewel er profijt zit in de online gemeenschap is er een afnemende waarde van traditioneel kennis opdoen bij geleerden, het leren over het geloof in het fysieke bijzijn van de mensen van kennis en het koesteren van de tijd en de inspanning van onze imams voor hun lokale gemeenschap. In een artikel genaamd “10 juwelen in het opdoen van kennis” wordt het nemen van een mentor en het vergezellen van de mensen van kennis genoemd als de sleutel van progressie en ontwikkeling van een student.
Ustad Alamgir Islam zei: “Wees in het gezelschap van degenen die ‘ilm tot leven brengen.”
Sheikh Zahir zijn opmerking kan ook worden begrepen dat een gebrek aan financiering resulteert in slecht gekwalificeerde, laaggeschoolde imams. Als wij goede, onderwezen imams hebben, zullen zij door een gebrek aan financiering niet in staat zijn om al hun tijd te besteden aan hun rol, aangezien zij hun vergoeding via andere wegen zoeken. Het kan zijn dat het onmogelijk is om hun te spreken na de gebeden, omdat zij al lezingen of sessies elders moeten geven, hajj of umrah begeleiden (na de Corona-pandemie) of huwelijken bijwonen.
Wij zijn helaas op het punt gekomen waarbij wij niet realiseren dat het doel van een imam meer is dan het gebed leiden. Zoals Imam Shakeel Begg aanduidde in een artikel zijn imams verantwoordelijk voor het roepen naar de Islam, adviseren, meedoen aan sociaal werk, de cohesie in de gemeenschap versterken, onderwijs verzorgen, huwelijken en begrafenissen verzorgen, het verduidelijken van de ware leringen van de Islam in een tijd van toenemende Islamofobie en waarin meer moslims de Islam verkeerd begrijpen en toepassen.
Imams zijn per definitie de leiders van de ummah. Als zij ongeschoold zijn in het geloof en culturele bagage meenemen zonder basis in de Islam en het presenteren als de Islamitische waarheid, kunnen zij voor verwarring zorgen of de gemeenschap misleiden. Veel moskeebesturen halen nog steeds imams uit het buitenland die weinig tot geen Nederlands spreken, niet kunnen inbeelden en relateren naar de jeugd of de diverse moslimgemeenschap in Nederland. Zij inspireren en motiveren niet en hebben niet werkelijk begrepen wat het is om een imam te zijn. Sommige imams zijn helemaal niet op de hoogte of niet geïnteresseerd in hedendaagse zaken die de moslims vandaag aangaan. Hierdoor zijn zij niet instaat om te adviseren, leiden of oplossingen aanbieden hoe wij moeten omgaan met controversiële zaken, vijandigheden of andere problemen die zij meemaken. Hierdoor zoeken moslims verklaringen bij collega’s, gelijkgestemden of onbetrouwbare bronnen die vaak ertoe leiden dat verwarde broeders, zusters en een hele generatie jongeren afwijken. Het is belangrijk dat moskeeën hooggeschoolde imams aanstellen met een legitieme Islamitische educatie. Wij zouden onze gezondheid niet toevertrouwen aan een dokter die niet gekwalificeerd is, ook zouden wij onze kinderen niet toevertrouwen aan leraren die niet goed zijn doorzocht, waarom zouden wij dan onze schat, het geloof en onze identiteit als moslims toevertrouwen aan inadequate imams?
Imams staan aan de voorgrond bij de dialogen met andere gemeenschappen. Scholen bezoeken regelmatig lokale gebedshuizen voor studenten en het is de taak aan onze imams de leringen van de Islam te verkondigen, zowel in kennis als gedrag. Als er sommige imams zijn die incapabel zijn om onze leiders te zijn, hoe kunnen zij dan de ambassadeur zijn van onze religie naar niet-moslims?
Geldinzameling
De onbalans in het investeren van donaties laat een onbalans zien in onze prioriteiten. Dat wij minaretten hebben van €150.000, maar de imam slechts €15.000 betalen, laat zien dat wij een probleem hebben met waar het geld naar toegaat. De gemiddelde moskeebezoeker die geld doneert aan de moskee stippelen waarschijnlijk niet uit waar ze willen dat het geld naar toegaat. Bij het doneren geloven broeders en zusters dat zij bijdragen aan het gebouw, het onderhouden van de moskee inclusief acquisitie en het behouden van een competente, intelligente en inspirerende imam.
Er is een dringende behoefte voor lokale trainingsschema’s om vaardigheden en de mindset van onze imams te ontwikkelen. De verantwoordelijkheid rust op de moskeebesturen om te zorgen voor informatie over hoeveel een moskee en het personeel kost en daarna om geld te besteden in een weloverwogen manier, waarbij de noodzakelijke behoefte voor een goede geleerde als imam de prioriteit krijgt over de design op de inrichting.
Investeren in programma’s om geleerden op te leiden
“De profeet (vrede zij met hem) liet geen bezit of accommodaties achter, maar hij liet kennis en zuivere principes achter. Hij liet ook metgezellen achter, mannen en vrouwen met diep begrip van deze principes en een grondige inzicht om deze principes toe te passen. Deze mannen en vrouwen waren de leiders die de boodschap van de Islam de wereld inbrachten en brachten de Islam als een oplossing voor menselijke ziekten en problemen.”
Dit is wat wij vandaag nodig hebben. Wij hebben een tekort aan leiders die de leringen van de Islam kunnen toepassen in de huidige context. Wij hechten veel waarde aan seculiere academische progressie, maar wij falen toekomstige geleerden van onze ummah op te leiden en te ontwikkelen. De vroegere generaties moslims waren pioniers in alle velden. Zij leidden de ontdekkingen in bijvoorbeeld medicijnen en astronomie, maar waren ook juristen, exegeten en oproepers naar de Islam. Als moslims dienen wij in onze huizen en gemeenschappen waarde te hechten aan geleerdheid. Stichting Bekeerling probeert de vinger altijd op de zere plek te leggen. Voor ons is oprechtheid en eerlijkheid het aller belangrijkst. Onze projecten hebben dan ook ten doel om iedereen te dienen: moslims, niet-moslims: voor ons is iedereen gelijkwaardig en hebben ook niet-moslims het recht om met de Ware Islam in contact te komen. Nieuwe moslims ontvangen bij ons de juiste begeleiding en ook niet-moslims die haat koesteren jegens moslims worden door ons altijd op een gepaste manier te woord gestaan.
Ik heb enkel sommige zaken uitgelicht die wij tegenkomen en suggereerde oplossingen in dit artikel om vooruit te komen. De punten die zijn vermeld zijn enkel schetsen die verder uitgewerkt dienen te worden, zodat betekenisvolle leiding en oplossingen gepresenteerd kunnen worden. Dit was niet het doel van het artikel, maar ik hoop dat dit gesprek wordt voortgezet ten behoeve van onze gemeenschap.
- [1] De koran, 9:18
- [2] Overgeleverd door al Bukhari en Muslim door Uthman
- [3] De koran, 7:31
- [4] Abu Dawud
- [5] Abu Dawud
- [6] Sabiel
Dit artikel is door een vrijwilliger van Stichting Bekeerling vertaald en gewijzigd of aangevuld vanuit het Engels. Meningen of uitingen reflecteren zijn gedaan op persoonlijke titel en niet altijd in naam van de Stichting. Artikel vertaald vanuit Islam21c.com